Ο φωτογραφικός κόσμος της Μαρίας Καρκανάκη
Η Μαρία Καρκανάκη μάς δίνει από εκείνες τις φωτογραφίες που είναι κάτι περισσότερο από εικόνα ή συναίσθημα: συνθέτουν μια μικρή ιστορία του κόσμου πριν και μετά το κλικ. Σε βάζουν σε δημιουργικό προβληματισμό, σε ξεβολεύουν από το κάδρο μέσα στο οποίο έχεις συνηθίσει να βλέπεις τα πράγματα, σε προσκαλούν σε διάλογο με τον εαυτό σου. Σε αυτή την συνέντευξη, η Μαρία Καρκανάκη μιλάει για τον κόσμο της φωτογραφίας την περίοδο της πανδημίας και για την προσωπική της, δημιουργική διαδρομή όλο αυτό τον καιρό. Βρείτε περισσότερα για την δουλειά της Μαρίας εδώ

Πώς βίωσε το lockdown ο φωτογραφικός κόσμος? Ποιες διεξόδους βρήκε η φωτογραφία στον καιρό της πανδημίας?
Καταρχάς, θέλω να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για την τέχνη της φωτογραφίας και το έργο μου!
Οι μεγάλες κρίσεις πολλές φορές γεννούν ευκαιρίες ωστόσο οι απώλειες στον φωτογραφικό κόσμο είναι δεδομένες. Ο χώρος της φωτογραφίας έχει να μετρήσει πληγές από την οικονομική κρίση που διαρκεί πάνω από δέκα χρόνια, την πίεση από τη νέα πραγματικότητα της πανδημίας, τις γκαλερί και τα μουσεία που έκλεισαν, την εκτύπωση που φθίνει, τις εκθέσεις και τα φεστιβάλ που ακυρώνονται. Καλύτερα όμως να σταθώ στις «φωτεινές» προσπάθειες και στις διεξόδους που προσπαθούμε να εφεύρουμε για να αντιμετωπίσουμε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά τις σκληρές και πρωτόγνωρες καταστάσεις που όλοι βιώνουμε. Ο εγκλεισμός έφερε νέους τρόπους διδασκαλίας, βάζοντας μαθητές και δασκάλους στις φωτογραφικές ομάδες σε μια διαδικασία αναζήτησης νέων τρόπων προσέγγισης του φωτογραφικού μέσου. Το δια ζώσης μάθημα δεν υποκαθίσταται από καμία οθόνη υπολογιστή αλλά πραγματικά είναι μια πρόκληση να αντιμετωπίζουμε θετικά τη νέα κατάσταση.
Ακόμα, γνωρίσαμε τις διαδικτυακές παρουσιάσεις, πολλές γκαλερί και μουσεία παρουσιάζουν ηλεκτρονικά τις εκθέσεις τους καθώς επίσης και τη δυνατότητα να ενημερωνόμαστε για νέους φωτογράφους και καλλιτεχνικές δουλειές, με αποτέλεσμα η τέχνη της φωτογραφίας τελικά να παραμένει ζωντανή ακόμα και σε εποχές πανδημίας.
Ποια είναι τα θέματα που αγαπάς να φωτογραφίζεις; Ποια είναι η κυρίαρχη τάση που αναδύεται από τη δουλειά σου;
Πρακτικά τα πάντα μπορούν να αποτελέσουν για εμένα πηγή έμπνευσης! Μπορεί να αντλήσω έμπνευση από έναν περίπατο, από κάποια εικόνα που θα αντικρίσω στο δρόμο κυρίως όμως εμπνέομαι από τα συναισθήματα που βιώνω. Είναι πρόκληση για μένα να μετουσιώσω ένα συναίσθημα σε εικόνα και να αφηγηθώ μέσα από αυτή μια ιστορία. Εμπνέομαι πάντα από την κοινωνική πραγματικότητα που βιώνω γύρω μου, εικόνες και αντικείμενα που περνούν φευγαλέα από τα μάτια μας και τις προσπερνάμε. Θέματα που με προβληματίζουν, που με απασχολούν ως άνθρωπο στην καθημερινότητα μου, άλλα που με έχουν στεναχωρήσει ή πληγώσει στο παρελθόν και με κάνουν να θέλω να ανασυνθέσω και επαναπροσδιορίσω τη σχέση μου με τον κόσμο, ανακαλώντας στη μνήμη μου κυρίως τα συναισθήματα που προκλήθηκαν.
Με ποιους τρόπους συνδυάζεις την τέχνη της γραφιστικής με αυτή της φωτογραφίας;
Η οπτική γλώσσα ανέκαθεν είχε ισχυρό αντίκτυπο πάνω μου. Είναι μια πολύ συναισθηματική σύνδεση. Έχω σπουδάσει γραφιστική στo Bournemouth University και στη συνέχεια σχεδιασμό οπτικής επικοινωνίας στο London Institute. Εφαρμόζω επαγγελματικά τις γνώσεις μου στην οπτική επικοινωνία, είτε σχεδιάζοντας για ψηφιακά ή έντυπα μέσα, είτε δημιουργώντας οπτικό περιεχομένο για το branding εταιριών. Η σύνθεση είναι ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της γραφιστικής. Ο σχεδιαστής καλείται να συνδυάσει φωτογραφίες και γράμματα με σωστό μέγεθος, χρώμα και μορφή και τα συνθέτει σε μια ενιαία εικόνα. Με την ανακάλυψη της φωτογραφίας στις αρχές του 20ου αιώνα, η γραφιστική άλλαξε ριζικά κι εξελίσσεται μέχρι σήμερα. Παράλληλα, ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία από το 2014, όταν παρακολούθησα τα μαθήματα αρχαρίων στην Ελληνική Φωτογραφική Εταιρία Κρήτης, ωστόσο θεωρώ ότι η καθοριστική στιγμή στην ενασχόλησή μου με την τέχνη της φωτογραφίας ήταν τα σεμινάρια-εργαστήρια που παρακολούθησα από τον πρώτο κιόλας χρόνο και ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο σπουδαίων φωτογράφων. Ένιωσα αμέσως την ανάγκη να μελετήσω το έργο τους. Και κάπως έτσι, αρχίζει να ξεκαθαρίζει η σχέση μου με τη φωτογραφία, δεν είναι για μένα προϊόν προς κατανάλωση τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που μιλάμε. Συνεχίζω να φωτογραφίζω και να εστιάζω στην ανάδειξη του προσωπικού μου ύφους, αναπτύσσοντας παράλληλα και την αισθητική μου αντίληψη.
Πώς θα περιέγραφες την εμπειρία της συμμετοχής σου στη δράση #wechangethepicture;
Η φωτογραφία, εξ ορισμού, έχει τη δύναμη να τεκμηριώνει, να αναδεικνύει, να δημιουργεί αφηγήσεις και να ξυπνά συνειδήσεις. Είμαι πεπεισμένη ότι ακόμα και μια απλή εικόνα μπορεί να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στους ανθρώπους, ειδικά στους νεότερους, να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα. Είμαι χαρούμενη που με την ιδιότητά μου ως φωτογράφος και κάνοντας αυτό που αγαπώ, κατάφερα να συνομιλήσω και συμπορευτώ με 20 ακόμη γυναίκες-φωτογράφους και να αποτελέσουν τα έργα μας το μέσο να ενδυναμώσουμε τις φωνές γυναικών που έχουν ανάγκη, που έχουν υποστεί βία, λεκτική, σωματική και σεξουαλική, στο οικογενειακό ή το εργασιακό τους περιβάλλον. Η χρονική συγκυρία της ανάληψης αυτής της πρωτοβουλίας κάθε άλλο παρά τυχαία είναι με όλα αυτά που συμβαίνουν και αποκαλύπτονται: αναγνωρίζουμε τη δύναμη όλων αυτών των γυναικών που έσπασαν τη σιωπή τους και με θάρρος ομολόγησαν το τραύμα τους.
Ποιο θα είναι το επόμενο σου project;
Θέλω να συνεχίσω να φωτογραφίζω καθημερινά για το οπτικό ημερολόγιο της καραντίνας, ελπίζοντας να καταφέρω να εκθέσω την δουλειά μου και κάποια στιγμή να βγάλω ένα βιβλίο.
Επίσης, αυτή την περίοδο οργανώνω μια νέα σειρά εικόνων που ξεκίνησα πέρυσι, όταν άρχισα να επισκέπτομαι τη μητέρα μου που λόγω συνθηκών βρισκόταν κλεισμένη για μέρες στο σπίτι και διέκρινα θλίψη. Έτσι δημιούργησα εικόνες που έβλεπα κοντά στην πραγματικότητα, αλλά αυτό που με ενδιέφερε να αναδείξω είναι μικρές λεπτομέρειες με χιούμορ και σουρεαλισμό. Είναι η απάντηση μου στο φόβο και τη μοναξιά.
Πώς βλέπεις το μέλλον;
Εύχομαι από καρδιάς να γίνουμε σοφότεροι μέσα από όλα αυτά που ζούμε, να πάψουμε να θεωρούμε δεδομένες τις στιγμές και ακόμα περισσότερο τους ανθρώπους. Η βαθιά συνειδητοποίηση και ουσιαστική εφαρμογή των παραπάνω είναι ο άμεσος προσωπικός μου στόχος. Για μένα η τέχνη είναι τελικά η ανάγκη της ψυχής να μιλήσει κι αυτό είναι μαγικό. Και φυσικά, φιλοδοξώ να εξελιχθώ σε αυτό που κάνω, στην τέχνη μου και να παραμείνω δημιουργική!
Comments