Ψυχομετρικά εργαλεία και αξιολόγηση πιλότων: τι συμβαίνει πραγματικά;

Ποια ψυχομετρικά εργαλεία χρησιμοποιούνται στην αξιολόγηση των πιλότων και κατά πόσο είναι εφικτό για τους συγκυβερνήτες να αναγνωρίσουν σημάδια ψυχικής "κόπωσης" στη συμπεριφορά των συναδέλφων τους;

Οι πιλότοι περνάνε δύο αυστηρά screening test στη ζωή τους: ένα όταν δηλώσουν υποψηφιότητα για φοίτηση σε ακαδημία και το άλλο προκειμένου να προσληφθούν σε κάποια αεροπορική εταιρεία. Τα πρώτα αυτά τεστ είναι σχεδιασμένα ώστε να μετρούν το γνωστικό επίπεδο του υποψηφίου, τη συνολική του προσωπικότητα και την καταλληλότητά του να προχωρήσει ως πιλότος μεγάλων αεροσκαφών (προσανατολισμός, δεξιότητες, κριτική σκέψη, διαχείριση κρίσεων κ.λ.π) Στα πρώτα αυτά τεστ κανονικά αξιολογείται και η γλωσσομάθεια, παρόλο που υπήρξαν κατά το παρελθόν περιστατικά ατυχημάτων από παρανόηση οδηγιών λόγω μη ικανής γνώσης της αγγλικής. Επιπλέον, οι υποψήφιοι περνούν από συνέντευξη.

Ωστόσο είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η ψυχοσύνθεση ενός ατόμου δεν είναι μια ευθεία γραμμή πάνω στην οποία όλα είναι ζυγισμένα, μετρημένα, κουρδισμένα και άριστα στη λειτουργία καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Οι πιλότοι είναι άνθρωποι σαν όλους τους άλλους με καθημερινές συνήθειες, περίπλοκες διαπροσωπικές σχέσεις ή οικογενειακά θέματα προς επίλυση. Η αρχική εκπαίδευση δεν τους θωρακίζει απέναντι στο στρες για το υπόλοιπο της καριέρας τους. Σύμφωνα με έρευνες, αρκετοί πιλότοι αναγκάζονται να "κρύβουν" τυχόν αδυναμίες για να συνεχίσουν να δουλεύουν σε συγκεκριμένες εταιρείες. Από την άλλη, η αυξημένη ζήτηση στις συγκοινωνίες, έχει κάνει τον εξάμηνο έλεγχο λιγότερο αυστηρό, ενώ ρεπορτάζ αναφέρουν ότι οι εξετάσεις υγείας από τις οποίες περνούν οι πιλότοι περιορίζονται - όσον αφορά στην ψυχολογία - σε μερικές ανάλαφρες ερωτήσεις του τύπου "Όλα καλά; Πώς είναι τα πράγματα στο σπίτι;" Είναι στη διακριιτκή ευχέρεια του πιλότου να δηλώσει τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει και να αναζητήσει βοήθεια (Πηγή: CNN) Όσο για το αν μπορεί ένας συνάδελφος να ανιχνεύσει αιτία ανησυχίας στη συμπεριφορά πιλότου: ναι και όχι.

Η αυτοσυγκράτηση είναι από τα προσόντα των πιλότων. Επιπλέον, αρκετοί πιλότοι μπορούν να δουλεύουν με αντικαταθλιπτική αγωγή, την οποία δεν μπορούν να αποκαλύψουν από το φόβο απόλυσης. Από την άλλη μεριά, η ψυχική νόσος δεν οδηγεί νομοτελειακά στην αυτοκτονία ή τη βλάβη προς τρίτους. Άλλα ρεπορτάζ αναφέρουν ότι αρκετοί πιλότοι έχουν μόνοι τους τον έλεγχο της ψυχικής τους υγείας (δηλαδή αυτοί θα πάρουν την πρωτοβουλία για το αν θα επισκεφτούν ψυχολόγο/ψυχίατρο), ενώ τα ψυχολογικά τεστ της πορείας της δουλειάς τους δεν είναι αρκετά λεπτομερή για να μετρήσουν διαθέσεις, προθέσεις ή ιδεασμό. Τέλος, κάποιοι έχουν απλά ελλιπή εκπαίδευση (στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η ψυχοεκπαίδευση). Ας μείνουμε με τον στατιστικό καθησυχασμό ότι πολύ λίγα περιστατικά αυτοκτονίας πιλότων - μέσω της ηθελημένης πτώσης επιβατικού αεροσκάφους - έχουν καταγραφεί ιστορικά σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη αιτία δυστυχήματος.