Ο δρόμος προς την υγεία: ενσωματώνοντας τη συμμετοχική χαρτογραφία στον σχεδιασμό υγειονομικής πρόσβασης στον Δήμο Αθηναίων*
Δέσποινα Λιμνιωτάκη, Ψυχολόγος MSc
16 Σεπ
διαβάστηκε 2 λεπτά
Σε μια πόλη όπου η καθημερινότητα ορίζεται από την κίνηση, τις αποστάσεις και την άνιση κατανομή των πόρων, η πρόσβαση στην υγειονομική φροντίδα δεν είναι ποτέ ουδέτερη υπόθεση. Η Αθήνα, με τις ιστορικές της διαδρομές και τις σύγχρονες αστικές προκλήσεις, αποκαλύπτει μέσα από τους χάρτες της τα όρια αλλά και τις δυνατότητες ενός πιο δίκαιου σχεδιασμού. Η συμμετοχική χαρτογραφία - στο σημείο συνάντησης επιστήμης, ιστορίας και κοινωνικής εμπειρίας - μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα ανάμεσα σε παρελθόν και παρόν, αλλά και ανάμεσα σε πολίτες και θεσμούς, ανοίγοντας τον δρόμο προς μια πιο ισότιμη υγειονομική πρόσβαση για όλους.
Ποιος είναι ο ρόλος της ιστορικής και σύγχρονης χαρτογραφίας στη βελτίωση της πρόσβασης σε δομές υγείας στον Δήμο Αθηναίων; Η χάραξη διαδρομών ως κληρονομιά χαρτογράφησης και χωρικής κατανόησης, προσφέρει ένα ιδιαίτερο πρίσμα για την ερμηνεία των αστικών μετασχηματισμών και την ανάδειξη ανισοτήτων στην υγειονομική φροντίδα. Με τη χρήση εργαλείων GIS και αρχειακών χαρτών, η συμμετοχική χαρτογραφία μπορεί να αναδείξει τους πιο προσβάσιμους πεζοπορικούς και συγκοινωνιακούς άξονες προς νοσοκομεία, κλινικές και κέντρα επείγουσας περίθαλψης. Οι χάρτες αυτοί δεν είναι μόνο λειτουργικοί αλλά και ερμηνευτικοί, καθώς συνδέονται με την ιστορική εξέλιξη της πόλης, ενθαρρύνοντας τις κοινότητες να κατανοήσουν και να αξιοποιήσουν την υγειονομική υποδομή μέσα από ένα πλαίσιο πολιτισμικής κληρονομιάς. Ιδιαίτερη έμφαση οφείλουμε να δώσουμε στις υποεξυπηρετούμενες γειτονιές της Αθήνας, όπου φυσικά και κοινωνικοοικονομικά εμπόδια περιορίζουν την έγκαιρη πρόσβαση στη φροντίδα. Σε αυτό το εγχείρημα, κάτοικοι και τοπικοί φορείς συνδημιουργούν χάρτες που αποτυπώνουν πραγματικές ανάγκες και προκλήσεις.
Η συμμετοχική χαρτογραφία αναδεικνύει το πώς ο συνδυασμός ιστορικών διαδρομών και σύγχρονης υποδομής μπορεί να ενισχύσει τον δίκαιο αστικό σχεδιασμό και την ανταποκρινόμενη παροχή υγειονομικής φροντίδας. Εντάσσοντας τη συμμετοχική χαρτογραφία στις στρατηγικές δημόσιας υγείας, ενισχύεται όχι μόνο η φυσική προσβασιμότητα αλλά και η συλλογική συνείδηση και η τοπική ταυτότητα. Η χωρική γλώσσα των χαρτών - παλαιών και νέων - μπορεί να στηρίξει πιο υγιείς και συμπεριληπτικές πόλεις, καθοδηγώντας τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στον Δήμο Αθηναίων και αλλού προς ολοκληρωμένες, κοινοτικά προσανατολισμένες λύσεις υγείας.
Η χαρτογράφηση δεν είναι μόνο εργαλείο προσανατολισμού, αλλά και μέσο κοινωνικής δικαιοσύνης. Όταν η πόλη αποτυπώνεται μέσα από τα μάτια των κατοίκων της, οι χάρτες μετατρέπονται σε φορείς φωνών και εμπειριών που συχνά μένουν αόρατες. Η ενσωμάτωση της συμμετοχικής χαρτογραφίας στον σχεδιασμό υγειονομικής πρόσβασης στον Δήμο Αθηναίων δεν αφορά απλώς στη βελτίωση των διαδρομών προς τα νοσοκομεία, αφορά στη διαμόρφωση μιας πόλης που φροντίζει ισότιμα όλους τους πολίτες της. Στο σταυροδρόμι ιστορίας, τεχνολογίας και κοινωνικής ανάγκης, οι χάρτες μπορούν να γίνουν το έδαφος πάνω στο οποίο οικοδομούνται πιο υγιείς, συμπεριληπτικές και ανθεκτικές κοινότητες.
*Δέσποινα Λιμνιωτάκη, Κοινωνική Ψυχολόγος, Συνιδρύτρια της The Healing Tree community for Mental Health, Εντεταλμένη Σύμβουλος Δημόσιας Υγείας και Δημοτικών Ιατρείων του Δήμου Αθηναίων
Δρ. Μαρία Τασσοπούλου
Ph.D. Αγρ. Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ
MSc. Αποκατάσταση Αρχιτεκτονικών Κτιρίων και Μνημείων
Σχόλια