Δεν θέλω να διαβάσω!

Για πολλούς γονείς, το άνοιγμα των σχολείων μετά από εποχιακές διακοπές, σηματοδοτεί και την (επαν)έναρξη μιας δύσκολης περιόδου για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Αυτοί οι γονείς γνωρίζουν καλά πως - καθώς θα προχωράει η σχολική χρονιά - θα πρέπει να σταθούν κυριολεκτικά πάνω από τα παιδιά τους, να τα ξαναβάλουν σε πρόγραμμα, να τα εμψυχώσουν, να τους υπενθυμίσουν την εργασία ή να τα διευκολύνουν στην καθημερινή μελέτη.

Στις μέρες μας, ολοένα και περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να εξαρτώνται αποκλειστικά από τους γονείς τους όσον αφορά στην επεξεργασία της σχολικής ύλης με αποτέλεσμα να τους εξαντλούν: τα παιδιά δηλαδή δυσκολεύονται να μελετήσουν μόνα τους ενώ μοιάζουν να χρειάζονται δίπλα τους έναν ενήλικα, προκειμένου να ολοκληρώσουν με επιτυχία το καθημερινό διάβασμα. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς, ταλαιπωρημένοι από το διαρκές σπρώξιμο των παιδιών τους προκειμένου αυτά να διαβάσουν, σηκώνουν τα χέρια ψηλά και, τελικά, αφήνουν τα πράγματα στην τύχη. Τα παράπονα και από τις δύο πλευρές, δεν σπανίζουν. Τα παιδιά ισχυρίζονται ότι δεν καταλαβαίνουν ή απλώς αποφασίζουν να παραιτηθούν από την προσπάθεια. Οι σχολικές ευθύνες μοιάζουν να βαραίνουν περισσότερο τους ώμους των γονέων. Κι όμως, μια προσεκτικότερη ματιά φανερώνει πως αυτό που λείπει από την καθημερινή μελέτη, είναι ένα σαφές πλάνο που να καθοδηγήσει τα παιδιά σχετικά με το πώς να συμπεριφερθούν απέναντι στα μαθήματα και τις απαιτήσεις του επιπέδου σπουδών τους.

Παρακάτω είναι μερικοί τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γονείς προκειμένου να διδάξουν στα παιδιά τους πώς να αντλούν χαρά από τα μαθήματα, αντί να τα αντιμετωπίζουν ως αναγκαίο κακό:

Εξηγήστε στα παιδιά πως η καθημερινή μελέτη είναι μια από τις υποχρεώσεις της ηλικίας τους, αλλά υποσχεθείτε τους ότι θα είστε δίπλα τους εφόσον χρειάζονται επεξηγήσεις πάνω σε συγκεκριμένα θέματα. Για παράδειγμα, μπορείτε από κοινού να συζητήσετε την κεντρική ιδέα ενός κειμένου ή να τα βοηθήσετε να κατανοήσουν τη διαδικασία μιας μαθηματικής εξίσωσης, αλλά μην κάνετε τις σχολικές εργασίες αντί γι’ αυτά! Τα παιδιά μαθαίνουν ότι το μόνο που χρειάζεται προκειμένου να τα καταφέρουν είναι να γκρινιάξουν στους γονείς τους σχετικά με τα μαθήματα. Τότε αναλαμβάνουν οι γονείς την ευθύνη, τα παιδιά παύουν να προσπαθούν, δεν μαθαίνουν να σκέφτονται δημιουργικά, να τολμούν, να δοκιμάζουν κι ας κάνουν λάθη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ενδυνάμωση μιας παθητικής στάσης για το σχολείο, που σταδιακά εξελίσσεται σε αποστροφή και αδιαφορία για την ίδια την γνώση.

Θεσπίστε σαφείς κανόνες γύρω από τη μελέτη για το σχολείο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα διαβάσματος που μένει ανεπηρέαστο από εξωτερικά ερεθίσματα. Τα παιδιά χρειάζονται πρόγραμμα. Χρειάζεται να ξέρουν πότε ξυπνάνε, πότε τρώνε, πότε διαβάζουν, πότε έχουν ελεύθερο χρόνο κ.λ.π Το πρόγραμμα το καθορίζουν οι γονείς από κοινού με τα παιδιά, αλλά πρέπει να τηρείται και από τις δύο πλευρές. Διαφορετικά τα παιδιά χάνουν την αίσθηση του μέτρου και της σοβαρότητας ορισμένων ασχολιών.

Μην περιμένετε ότι τα παιδιά θα διαβάσουν αν οι οθόνες (τηλεόραση, υπολογιστής) στο σπίτι είναι μονίμως ανοιχτά. Τα παιδιά έχουν ή αποκτούν τις συνήθειες που έχουν και οι γονείς. Οι κακές συνήθειες των παιδιών μας έχουν τις ρίζες τους στα δικά μας ελαττώματα. Από την άλλη, η εξάρτηση από τις οθόνες χρειάζεται μέτρο και "επανεκκίνηση" ως δημιουργική ενασχόληση. Δείτε εδώ το πώς.

Διαβάστε τους Ιστορία, σαν να πρόκειται για ένα παραμύθι. Διηγηθείτε τους ένα κομμάτι από τα δικά σας σχολικά χρόνια, απολαύστε μαζί τη μαγεία ενός λογοτεχνικού κειμένου, πειραματιστείτε με το φυσικό περιβάλλον, διδάξτε τους τα στοιχεία Δημοκρατικού Πολιτεύματος οι ίδιοι, αντιμετωπίστε τα Μαθηματικά σαν σπαζοκεφαλιά, κ.λ.π Δείτε τα μαθήματα με άλλο μάτι, αγαπήστε την ουσία τους και αποβάλλετε το άγχος που προκαλεί το κυνήγι για το «‘Αριστα». Το σχολείο οφείλει να βοηθά ένα παιδί να ξεδιπλώσει τις ικανότητές του και να καλλιεργήσει την προσωπικότητά του και όχι να υπακούει τυφλά κανόνες και να παπαγαλίζει.

Βεβαιωθείτε πως έχουν κάνει όλες τους τις εργασίες πριν πέσουν για ύπνο, αλλά μην τους επιτρέπετε να ξενυχτούν διαβάζοντας! Τα παιδιά χρειάζονται ένα ισορροπημένο πρόγραμμα, στο οποίο θα υπάρχει χρόνος τόσο για το σχολείο όσο και για τη φροντίδα του εαυτού τους. Ο ύπνος είναι πολύτιμος. Αν τα παιδιά ισχυρίζονται πως δεν προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν το διάβασμα ή εμφανίζονται μονίμως κουρασμένα, αυτό μπορεί να σημαίνει πως έχουν βεβαρημένο εξωσχολικό πρόγραμμα και πως θα πρέπει να μειώσουν τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες.

Μειώστε τις εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών. Είναι ωραίο κανείς να καταπιάνεται με διαφορετικά πράγματα στη ζωή και να δοκιμάζει καινούριες εμπειρίες, αλλά πρέπει να μπουν προτεραιότητες. Εσείς θα αφήνατε τη δουλειά σας για να πάτε για ποδόσφαιρο; Γιατί πρέπει λοιπόν να το κάνουν τα παιδιά; Μερικοί γονείς νομίζουν ότι τα παιδιά τους μπορούν να τα προλάβουν όλα, αλλά δεν θέλουμε τα παιδιά να μετατραπούν σε καλοκουρδισμένες μηχανές που κινούνται στο ρυθμό των δικών μας φιλοδοξιών.

Δείξτε στα παιδιά ότι τα εμπιστεύεστε να κάνουν τη δουλειά που τους έχουν αναθέσει οι δάσκαλοι. Μερικοί γονείς απλώς θέλουν τα παιδιά να τα κάνουν όλα «τέλεια» και έτσι παρεμβαίνουν στη μελέτη τους για να τα βοηθήσουν να είναι τέλεια. Τελικά πετυχαίνουν το αντίθετο: να μεγαλώνουν άβουλα, αγχωμένα για τις επιδόσεις τους παιδιά, με μηδενική εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

Αποδεχθείτε την αποτυχία. Είναι ένα σημαντικό κομμάτι της προσωπικής ωρίμανσης. Μην περιμένετε πως τα παιδιά σας θα είναι καλά σε οτιδήποτε κι αν κάνουν, γιατί κάθε ασχολία χρειάζεται το χρόνο της. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να δουλεύουν συστηματικά, να είναι συνεπή προς τις υποχρεώσεις και τον εαυτό τους και να συνεχίζουν να προσπαθούν ακόμα και μετά από κάποια ήττα. Δεν χρειάζεται όμως να βρίσκονται πάντα στην κορυφή. Άλλωστε, αυτό που έχει σημασία είναι η διαδρομή.

Συνεργαστείτε με το σχολείο των παιδιών σας. Γνωρίστε τους δασκάλους των παιδιών σας και ζητήστε τους καθοδήγηση, εφόσον χρειαστεί. Μη στρέφεστε εναντίον τους επειδή αυτοί τα «επιβαρύνουν με εργασίες για το σπίτι». Εμπιστευτείτε τους ότι γνωρίζουν τι κάνουν – άλλωστε αυτή είναι η δουλειά τους! Εσείς κακίζετε τον διευθυντή σας όταν ο όγκος της δουλειάς αυξηθεί στο γραφείο; Μάθετε στα παιδιά σας ότι υπάρχουν φορές που απλώς πρέπει να δουλέψουμε περισσότερο για ένα σκοπό και ότι η ζωή έχει απαιτήσεις. Αντί να παραπονιόμαστε γι’αυτές, μπορούμε να γίνουμε δημιουργικοί.

Χρησιμοποιείστε δημιουργικά το Διαδίκτυο. Αντί για διαδικτυακό παιχνίδι, τα παιδιά μπορούν να κάνουν έρευνα πάνω σε ένα θέμα, χρησιμοποιώντας το Internet. Μπορούν να ανακαλύψουν τους θησαυρούς μιας ξένης γλώσσας, να βρουν πηγές που αναφέρουν πληροφορίες για ένα θέμα ή να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες για άλλες χώρες και πολιτισμούς.

Είναι σημαντικό να ρωτάμε συχνά τα παιδιά μας για τις εντυπώσεις τους από το σχολείο, να συζητάμε τους προβληματισμούς τους και να μοιραζόμαστε τις καλές και κακές στιγμές της σχολικής καθημερινότητάς τους. Με αυτόν τον τρόπο τους δίνουμε το ξεκάθαρο μήνυμα ότι η προσπάθεια τους είναι σημαντική για μας και ότι περιμένουμε απ' αυτά να διδαχθούν από τις εμπειρίες τους.