Mindfulness: φτιάχνοντας μια ζωή χωρίς άγχος...

Η γοητεία της βραδύτητας

(Πηγή: Δέσποινας Λιμνιωτάκη: Ζητημα Ζωής και Θανάτου, 2008, Εκδόσεις Ίτανος)

Αντιπαλεύοντας την ιστορία και παλεύοντας για την ιστορία, ο άνθρωπος από πολύ νωρίς θέλησε να ξεφύγει από το στενό κλοιό της κατεστημένης κοινωνίας στην οποία είχε γεννηθεί. Δούλεψε σκληρά ν’ανέβει έστω και ένα σκαλοπάτι ψηλότερα από τη θέση στην οποία αρχικά βρέθηκε, με απώτερο σκοπό μια ποιοτικά ανώτερη ζωή. Έφτασε στο φεγγάρι αναζητώντας απεγνωσμένα την ευτυχία. Αυτό που κατάφερε να κερδίσει ήταν υλικά αγαθά. Σε μεγάλο βαθμό, υλοποίησε όσα από αιώνες ονειρευόταν, θάβοντας όμως την προσωπικότητά του και μετατρέποντας τον εαυτό του σε καλοκουρδισμένη μηχανή. Υποδουλώθηκε στο άγχος, γέμισε υπαρξιακές απορίες. Κυνηγώντας την αιωνιότητα και ξορκίζοντας την άγνοια, προχώρησε τεχνολογικά αλλά έχασε το μέτρο. Η ζωή που ονειρευόταν δεν έφτασε ποτέ στο ραντεβού της.

Ο άνθρωπος δεν κατάφερε να θεμελιώσει μια ισορροπημένη ζωή πάνω στον εύθραυστο κόσμο των πραγμάτων ή της φήμης. Εκεί που η έννοια της ευτυχίας περιείχε ένα κομματάκι προσωπικής ελευθερίας και βούλησης, ελεύθερου χρόνου και υγιών διαπροσωπικών σχέσεων, αυτός έκανε άλλες επιλογές. Η καταξίωσή του έγινε συνώνυμη του πλούτου και ο άνθρωπος τροφοδότησε τον εγωισμό του με ιδέες που δεν τον αφορούσαν: έτσι, συνέχισε να αναπνέει αλλά έπαψε να ζει. Κατάφερε να χειραγωγήσει τη φύση, αλλά ξέχασε να αξιοποιήσει την υπόστασή του.

«Ποτέ άλλοτε ο άνθρωπος», είπε κάποτε ο John Kennedy, δεν είχε τόσες δυνατότητες, να ελέγχει το περιβάλλον του, να θέσει τέρμα στη δίψα και την πείνα, να καταργήσει τη φτώχεια και τις αρρώστιες να καταργήσει την αγραμματοσύνη και τη μαζική ανθρώπινη αθλιότητα. Έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε τη γενιά αυτή της ανθρωπότητας την καλύτερη στην ιστορία του κόσμου ή να την κάνουμε να είναι η τελευταία». Να αναφερόταν, άραγε, σε συγκεκριμένες, άλλες εποχές, σε διαφορετικούς κόσμους και καταστάσεις, ξεχασμένες μπροστά στα σημερινά προβλήματα; Μάλλον όχι! Οσο κι αν αλλάζουν οι καιροί, αυτή η φράση μένει ως η χαρακτηριστικότερη των καιρών μας. Ο σύγχρονος άνθρωπος τα έχει όλα. Έχει τα εφόδια να βοηθήσει τον εαυτό του και τον κόσμο, να δημιουργήσει, να γίνει καλύτερος, γρηγορότερος, δυνατότερος. Κι όμως, κατάπληξη μας προκαλεί το γεγονός ότι αυτή η προσφορά, η συνειδητοποίηση και η γνώση ότι αγωνίζεται για κάτι, συμπεριλαμβάνεται στα μεγαλεπήβολα σχέδιά του. Ο άνθρωπος-παντογνώστης έπαψε να χρησιμοποιεί τις γνώσεις του ως εφόδιο, βασικό, δηλαδή, συστατικό που μπορεί να τον βοηθήσει να αντεπεξέλθει στις ανάγκες των καιρών. Μετέτρεψε τον αλτρουισμό σε επιχείρηση και βάλθηκε να κατακτήσει το σύμπαν καβάλα στα πάθη του.

Οι σύγχρονες κοινωνικές δομές καταπατούν κάθε δικαίωμα επιστροφής. Η συμμετοχή στις κοινωνικές ομάδες απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση και υποταγή σε σκληρούς νόμους. Ωστόσο, υπάρχει τρόπος για κάποιον άνθρωπο να κάνει την προσωπική του υπέρβαση. Να οργανώσει, δηλαδή, δημιουργικά τη ζωή του, να τη χρησιμοποιήσει προς όφελός του, αλλά όχι εγωιστικά. Να δημιουργήσει ελεύθερο χρόνο, εγκαταλείποντας τις χίμαιρες. Να συμβιβαστεί με τη θνητότητά του και να χαρεί τις μικρές, καθημερινές πολυτέλειες. Το μόνο που χρειάζεται είναι να εγκαταλείψει την υπερβολική προσπάθεια και να επαναπροσδιορίσει τις αξίες του. Η ζωή, άλλωστε, είναι θέμα προτεραιοτήτων.

---

Mindfulness: κατά τη διαδικασία της ενσυνειδητότητας - της κατάστασης εκείνης στην οποία ένας άνθρωπος μπορεί να βιώσει τη στιγμή σε όλο της το μεγαλείο, με όλες του τις αισθήσεις παρούσες - μπορούμε να αντιληφθούμε τα σενάρια που φτιάχνουμε με το μυαλό μας, τις ιστορίες με τις οποίες βομβαρδίζουμε τον εαυτό μας. Η διαδικασία δεν απαιτεί από εμάς να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τις σχέσεις του μυαλού εκείνη τη στιγμή αλλά μάλλον να αποδεχτούμε και να κατανοήσουμε την πνευματική τροφή με την οποία θρέφουμε ή δηλητηριάζουμε τον εαυτό μας και την αντίδραση σε πραγματικά ή φανταστικά ερεθίσματα που ξυπνούν το άγχος και τον πανικό μέσα μας.

Η διαδρομή μιας σκέψης με άγχος (πηγή: mindful.org)

Πώς μας ενδυναμώνει η διαδικασία; Παρακολουθήστε το παρακάτω video (στα αγγλικά) σχετικά με το θέμα:

Ακολουθήστε το μυστικό με το όνομα RAIN (Recognize - Allow - Investigate - Nature aware) της Michele McDonald για μια ζωή με λιγότερο άγχος:

• Αναγνώρισε τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή μέσα σου

• Επίτρεψε στα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις αισθήσεις να είναι αυτή τη στιγμή παρόντα εκεί, χωρίς να μπεις στην ανάγκη να παρέμβεις για να τα καλύψεις ή να τα σταματήσεις

• Ερεύνησε τα αίτια και τις διαδρομές του μυαλού, με καλοσύνη και ηρεμία

• Αναγνώρισε ότι οι αγχώδεις και οι τοξικές σκέψεις σου δεν είναι εσύ