Δεν ξέρω αν ποτέ οι πόλεις μας γίνουν τόσο τεχνολογικά αναπτυγμένες, ενεργειακά αυτάρκεις, οικολογικά ευαισθητοποιημένες, δικτυωμένες ή ψηφιακά ενήμερες όσο θα επιθυμούσαμε. Υπάρχει ωστόσο ένα στοιχείο που πάντα θα μας διαφεύγει όταν σχεδιάζουμε το μέλλον: το κατά πόσο οι κάτοικοί της αισθάνονται καλά και λειτουργούν στο βέλτιστο των επιλογών που τους δίνονται μέσα σε αυτή.
Η ευημερία των ανθρώπων και ο τρόπος που αυτοί αντιλαμβάνονται την καθημερινότητά τους, έχουν μικρή σχέση με τα μηχανήματα και τις εφαρμογές. Η κατανόηση των διαφορετικών τρόπων με τους οποίους οι άνθρωποι αλληλοεπηρεάζονται όμως, μπορεί να οδηγήσει στην υιοθέτηση συνηθειών και πρακτικών που θα βοηθήσουν θετικά την υγεία, τη διάθεση, τα κίνητρα και την εργασιακή απόδοσή τους.
Αυτό είναι εύκολο να το αντιληφθούμε και δύσκολο να το κάνουμε πράξη όσο συνεχίζουμε να αναφερόμαστε σε επιτεύγματα αφήνοντας για μια άλλη συζήτηση τον παράγοντα «ψυχολογία».
Η ευημερία είναι μια δύσκολη στην κατανόησή της έννοια: περιλαμβάνει όλα αυτά που ήδη γνωρίζουμε - από την πυραμίδα της ιεράρχησης αναγκών (τροφή, στέγη, ασφάλεια, ατομική και συλλογική ταυτότητα, καλή επαφή με το περιβάλλον) μέχρι την αντίληψη, τις ιδέες και τα συναισθήματα γι’αυτά που θεωρούμε ωφέλιμα ή βλαβερά.
Πολύ πιο σύνθετες έννοιες όπως η αλληλεγγύη, η εμπιστοσύνη και το αίσθημα του ανήκειν σε μία κοινότητα, θεωρούνται λανθασμένα αυτονόητα και μένουν έξω από τις σοβαρότερες συζητήσεις μας.
Περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε διάφορα περιθώρια, από όσο μπορούμε να φανταστούμε. Περιθώρια εξαιτίας των διαφορών στη νοοτροπία, στην κουλτούρα, στη συμπεριφορά και, κυρίως, στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη συγκατοίκηση.
Η ευημερία έχει να κάνει με την ψυχική υγεία. Όχι απαραίτητα με την απουσία μιας νόσου αλλά με την προσπάθεια να διατηρήσουμε μια στοιχειώδη ποιότητα στην καθημερινή μας ζωή. Η τήρηση των νόμων και των κανόνων, ο σεβασμός στα όρια, ακόμα και ο τρόπος που κυκλοφορούμε στους δρόμους με το αυτοκίνητο μπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά τη ζωή μας.
Ακούω συχνά τη φράση «μουντή, γκρίζα πόλη με σκυφτούς ανθρώπους που κινδυνεύουν από κατάθλιψη». Ο κόσμος όμως δεν αναρωτιέται τόσο για το ποιος θα μαζέψει τα σκουπίδια όσο για το ποιος θα περιορίσει τα σκουπίδια της ψυχής των παράνομων και των ασύδοτων από τους οποίους η πόλη μετατρέπεται σταδιακά σε ένα βρώμικο, άναρχο κι απελπισμένο κοινόβιο.
Αν θυμώνουμε με την πόλη, αυτό σημαίνει ότι δεν μας ανήκει. Όχι με εκείνο τον καταστρεπτικό τρόπο που κάνει ορισμένους να πιστεύουν ότι ο κοινόχρηστος χώρος είναι τσιφλίκι τους αλλά με την εσωτερική ηρεμία που αποκτά κανείς όταν γνωρίζει ότι δεν χρειάζεται να επαναλάβει για πολλοστή φορά το αυτονόητο. Οι πιο χαρούμενες πόλεις ανήκουν σε όλους, δεν είναι όμηροι κάποιας μειοψηφίας.
Πρέπει να μπορείς να αφεθείς και λίγο. Πρέπει να μπορείς να απολαύσεις. Και αυτό ακριβώς το σημείο από το οποίο ξεπηδά η χαρά, απουσιάζει από τις μεγαλύτερες μας προσπάθειες.
Η ευημερία μιας κοινότητας είναι η εμπειρία που κερδίζουμε ο ένας από τον άλλο. Εκεί πρέπει να εστιάσουμε, στη βελτίωση της εμπειρίας του «μαζί».
