top of page
Αναζήτηση
Δέσποινα Λιμνιωτάκη*

Μήνας Ευαισθητοποίησης 2016 για την Ψυχική Υγεία


Έχουν ξοδευτεί πολλά χρόνια στην αποφυγή μιας συζήτησης γύρω από την ψυχική υγεία.


Έχουν κλείσει πολλά μάτια στην περιθωριοποίηση των ανθρώπων που υποφέρουν από ψυχικές νόσους και άλλα τόσα αυτιά στις εκκλήσεις για μια στοχευμένη προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων του χώρου, μια συντονισμένη κίνηση που θα ενεργοποιούσε δημιουργικά όλους τους φορείς, τους επαγγελματίες, τις δομές και τις οικογένειες των ασθενών.


Όσα ορόσημα και αν βάλουμε στο χρόνο - παγκόσμιες ημέρες, μηνιαία αφιερώματα ή ετήσιους εορτασμούς – η αλήθεια είναι ότι μέχρι σήμερα η ψυχική υγεία, ως θεματική ομπρέλα κάτω από την οποία κρύβονται δεκάδες ενότητες προς επεξεργασία, βρίσκεται έξω από τις προτεραιότητές μας. Αυτό όμως σημαίνει και κάτι άλλο: το θέμα δεν είναι ορατό μέσα στις ανθρώπινες κοινότητες που ζούμε και μεγαλώνουμε: τα προβλήματα που μας αδρανοποιούν, μας ξοδεύουν υλικά και συναισθηματικά ή μας σκοτώνουν μέρα με τη μέρα, είναι εκτός εμβέλειας για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.


Κι όμως, η ψυχική υγεία μας αφορά όλους. Μας αφορά, όχι μόνο επειδή είμαστε δεμένοι μεταξύ μας σε σχέσεις συνεργασίας και αλληλεπίδρασης, αλλά και επειδή η πιθανότητα να υποφέρουμε στο μέλλον από κάποιο σοβαρό πρόβλημα είναι εξαιρετικά πιθανή. Σε χώρες στις οποίες η ψυχική υγεία αποτελεί θέμα υψίστης κοινωνικής σημασίας για το σύνολο και στις οποίες η προσπάθεια πρόληψης, ενημέρωσης και αντιμετώπισης συντονίζεται κεντρικά, δηλαδή από το ίδιος το κράτος (βλέπε Η.Βασίλειο), υπολογίζεται ότι τα λεγόμενα «ψυχολογικά» προβλήματα βάζουν τον πληθυσμό σε καθεστώς αναπηρίας, κοστίζοντας στην οικονομία £105 δις το χρόνο (Πηγή: NHS).


Αυτό που χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη παρέμβαση, είναι να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε (ή δεν βλέπουμε) το θέμα. Αποσπασματικές προσπάθειες να βοηθηθούν ασθενείς αποκομμένοι από το κοινωνικό περιβάλλον τους, έχουν προ πολλού πέσει στο κενό. Μια συντονισμένη, ταυτόχρονη εκστρατεία εμπλοκής των ίδιων των κοινοτήτων μας στις διαδικασίες διαχείρισης των προβλημάτων, είναι η απάντηση στη μοναξιά και στην αποξένωση των ανθρώπων που υποφέρουν σιωπηλά.

Η αλλαγή στη νοοτροπία θα φέρει τις απαντήσεις: η δέσμευση του ενός απέναντι στον άλλο, η ηχηρή παρουσία των εμπλεκόμενων φορέων στο διάλογο και στη διαδικασία αποφάσεων.