top of page
Αναζήτηση
Δέσποινα Λιμνιωτάκη, Ψυχολόγος MSc

10 Λόγοι για τους οποίους μια γυναίκα δεν φεύγει από το κακοποιητικό σπίτι της, αν και θα το ήθελε

Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε με τη μορφή ανάρτησης, σε συνέχειες, στο facebook από τη Δέσποινα Λιμνιωτάκη, στις 2 και 4 Αυγούστου 2022:


1) Επειδή δεν είχε εξαρχής υποστήριξη από την πατρική οικογένεια


Μια παραγνωρισμένη παράμετρος που συζητείται σπάνια. Δεχόμαστε ως δεδομένο ότι αν πεις στον πατέρα/μάνα σου ότι ο σύζυγος σε κακοποιεί, αυτοί θα καταλάβουν. Οχι απλά αυτό δεν είναι δεδομένο αλλά μπορεί να έχεις ήδη μία φορά ξεφύγει από ένα κακοποιητικό περιβάλλον (το πατρικό), μόνο και μόνο για να καταλήξεις σε ένα άλλο (το συζυγικό). Θυμηθείτε την Τζεβριέ που οι γονείς της έμεναν τέσσερα σπίτια παρακάτω και είχαν να δουν τα εγγόνια τους λέει κάτι χρόνια. Ο δε θείος κατέθεσε στο δικαστήριο ότι "όλοι δέρνουμε τις γυναίκες μας αλλά δεν τις σκοτώνουμε κιόλας".



2) Επειδή δεν υπάρχει αληθινή πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες, υπάρχει φιλολογική "πρόσβαση"


'Εχει τις ίδιες δυνατότητες μια γυναίκα στο κέντρο της Αθήνας με μια γυναίκα στο κέντρο των Ζωνιανών; Σε ακριτικό νησί ή σε ορεινή περιοχή; Πολλές φορές μιλάμε για τηλεφωνικούς αριθμούς ή ξενώνες αλλά αυτά - όσο κι αν σας σοκάρει η συνειδητοποίηση - δεν λειτουργούν ως πρώτη βοήθεια, όταν σε κυνηγάει ο άλλος με το κουζινομάχαιρο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ πρώτη βοήθεια.


Γι αυτό θεωρώ ότι πρέπει να περάσουμε στο μοντέλο του εξωτερικού που εκπαιδεύει ανθρώπους σε διάφορες υπηρεσίες να λειτουργήσουν ως firstliners: κομμωτές (τεράστιο έργο στην Αγγλία), αισθητικούς άκρων και εργαζόμενους σε καφετέριες.


3) Επειδή πριν τη σωματική κακοποίηση προηγείται η συναισθηματική, η απομόνωση και το gaslighting (η μέθοδος που σε κάνει ο άλλος να πιστεύεις ότι είσαι λάθος, οι υποψίες/ανησυχίες σου είναι λάθος, οι φόβοι σου είναι επειδή εσύ έχεις πρόβλημα κλπ)


Δηλαδή μια γυναίκα έχει ήδη αποδυναμωθεί ψυχικά και σωματικά και έχει χάσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό της ότι είναι ικανή για οτιδήποτε.


4) Επειδή καμία γυναίκα δεν είναι εκπαιδευμένη στο να έχει accountability partner (αυτό είναι κομμάτι του δικού μας έργου που πρέπει να κάνουμε)


Συχνά ρωτάω τις γυναίκες αν έχουν φίλες και μάλιστα φίλες στις οποίες να μπορούν να στηριχθούν (η ερώτηση είναι ρητορική διότι συντρέχουν οι παραπάνω λόγοι αλλά χρειάζεται να ξέρω το πώς σκέφτονται). Σχεδόν όλες μου απαντούν ότι βεβαίως και έχουν, έχουν μια πολύ καλή φίλη που ήταν μαζί στο σχολείο/πανεπιστήμιο. Βέβαια αυτή η φίλη έχει τώρα μετακομίσει στον Καναδά ΑΛΛΑΑΑΑΑ μιλάνε πολύ τρυφερά από το τηλέφωνο δύο φορές το χρόνο, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τη σχέση τους.


Δεν έχουν φίλες. Για την ιστορία, η φίλη στον Καναδά έχει περάσει σε άλλη κοινωνική κατηγορία. Το γράφω επειδή είναι συχνότατο.


Χρειάζεται να έχεις τουλάχιστον ένα άτομο στο οποίο να ξέρεις ότι μπορείς να τηλεφωνησεις στις 4 τα ξημερώματα αν χρειαστεί και θα σε βοηθήσει. Χρειάζεται να υπάρχει στη ζωή σου ένα άτομο εμπιστοσύνης (κατά προτίμηση όχι "κοινή οικογενειακή φίλη" διότι μου έχει τύχει η κοινή οικογενειακή να λειτουργήσει ως καταδότης πλάνου). Ομως, αν έχει προηγηθεί η απομόνωση ή αν το ίδιο σου το σπίτι σε έχει πείσει ότι "οι παντρεμένες δεν έχουν φίλες, κοιτάνε το σπίτι τους", τότε υπάρχει πρόβλημα. Δική μας δουλειά να τα λέμε αυτά ανοιχτά κορίτσια, δεν είναι victim blaming είναι proactive work ΠΡΙΝ γίνει κάποια θύμα.


5) Επειδή (όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται) δεν μπορούν να δουν τον εαυτό τους ως άτομο που "κατάντησε" να μένει σε ξενώνες και μάλιστα με τα παιδιά τους. Τι είδους μάνα είναι αυτή; (αναρωτιούνται)


Ναι ναι αγαπητές μου, αν δεν μιλήσουμε ολόπλευρα για ψυχολογία, δεν θα προχωρήσουμε πολύ. Εσάς μπορεί να σας φαίνεται αυτό ασήμαντο αλλά για μια κακοποιημένη γυναίκα, η διαμονή σε ξενώνα εκλαμβάνεται ως ζήτημα απώλειας αξιοπρέπειας (εξού και τον χειμώνα είχα διαβάσει άρθρο που έλεγε ότι πολύ λιγότερες γυναίκες καταφεύγουν σε ξενώνες από ότι κάνουν σε συγγενικά σπίτια)


6) Επειδή είναι οικονομικά εξαθλιωμένες


Σας έχω ξαναγράψει ότι ένα από τα δεινά της πατριαρχικής κουλτούρας είναι το κόνσεπτ του "κοινού πορτοφολιού". Το αντρόγυνο δεν πρέπει να έχει κοινό πορτοφόλι; Οχι. Πρέπει να έχει κοινό προϋπολογισμό για τις σπουδές των παιδιών και τη διαχείριση του σπιτιού, όχι για τα ατομικά έξοδα. Ούτε καν λογαριασμό στην ίδια τράπεζα λέω εγώ διότι ωραία η τεχνολογία αλλά με το ebanking φαίνονται σε μια σελίδα όλοι οι λογαριασμοί και οι κινήσεις τους.


7) Επειδή προσπάθησε να δραπετεύσει και το σύστημα την «επέστρεψε»


Έχει φανεί ότι είναι πολύ δύσκολο, οι πρώτες τουλάχιστον καταγγελίες μιας γυναίκας να οδηγήσουν σε ασφαλείς λύσεις, μακροχρόνιας διάρκειας. Ας πούμε ότι όλα πάνε καλά, ότι δεν θα βρεθεί αστυνομικός να τη «συμβουλέψει» να κάνει υπομονή, να γυρίσει πίσω κι αν ο νταής την ξανα-απειλήσει, τότε η γυναίκα να απευθυνθεί ξανά στο αστυνομικό τμήμα προκειμένου εκείνοι να παρέμβουν (πράγμα που δείχνει multiple stop προβλήματα και καθυστερήσεις. Παράλληλα, έχουν συμβεί πάμπολλα τέτοια περιστατικά, περιστατικά που δείχνουν την απουσία ή τη μη γνώση του πρωτοκόλλου που πρέπει να ακολουθηθεί σε αυτές τις περιπτώσεις).


Τι έχει να κάνει η γυναίκα μετά την καταγγελία; Επιστρέφει.


Ας πούμε ότι μια γυναίκα βρίσκει θέση σε ξενώνα για αυτή και τα παιδιά της (παρόλο που η θέση δεν είναι εξασφαλισμένη, ούτε υπάρχουν ξενώνες παντού). Μετά; Υπάρχει κατοπινό πρόγραμμα τοποθέτησης μιας κακοποιημένης γυναίκας σε ένα ασφαλές σύνολο, έχει προβλεφθεί βοήθεια για να ξανασταθεί αυτή στα πόδια της - έχουμε την απαίτηση να μετατραπεί από εγκλωβισμένο θύμα μακροχρόνιας κακοποίησης σε δυναμικό προστάτη οικογενείας; Και σε τι βάθος χρόνου;

Αρκετές γυναίκες θα προσπαθήσουν να γυρίσουν στο σπίτι που ξέρουν, στο σχολείο που ξέρουν τα παιδιά τους, στη γειτονιά που γνωρίζουν, στην τσάτρα-πάτρα κοινότητα που υποτίθεται ότι τους στηρίζει. Με άλλα λόγια: επιστρέφουν.


8) Επειδή έφυγε από την κακοποιητική σχέση και ο θύτης πήγε και την βρήκε εκεί που ήταν


Εδώ υπάρχει το τεράστιο πρόβλημα της καταφυγής σε συγγενικά ή φιλικά σπίτια στα οποία, δυστυχώς, δεν υπάρχει προστασία (θυμηθείτε την περίπτωση της Μακρινίτσας στην οποία η κοπέλα και ο αδελφός της δολοφονήθηκαν και οι δύο από τον πρώην σύζυγο).


Μόνο πρόσφατα άρχισε να διαδίδεται το ολόσωστο τελετουργικό της απόδρασης από ένα κακοποιητικό σπίτι το οποίο πρέπει να προετοιμάζεται υπό άκρα μυστικότητα και προς άγνωστη για τους υπόλοιπους κατεύθυνση. Πόσες έχουν προλάβει να το μελετήσουν;


Ένα θέμα είναι το ότι οι οδηγοί προετοιμασίας είναι μακροσκελείς και δεν είναι κατασκευασμένοι με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη όλες τις κοινωνικές παραμέτρους μέσα στις οποίες ζει μια γυναίκα καθώς και το επίπεδο άλλων γνώσεων/εκπαίδευσης που έχει, παράμετροι που επηρεάζουν την επιτυχία της εφαρμογής των οδηγιών.


9) Επειδή μετά την καταγγελία, οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν ένα τσουνάμι οργής από το σόι του θύτη


Αν δεν έχεις βρεθεί σε δικαστήριο με ολόκληρο το θα-δεις-τι-θα-πάθεις-που-μαγάρισες-το-όνομα-της-οικογένειας-μας σόι του θύτη να σε αγριοκοιτάζει κι εσύ απέναντι μόνη, απένταρη και χωρίς δικηγόρο που δεν έχεις να πληρώσεις, δεν ξέρεις τι θα πει καταγγέλλω τον κακοποιητή μου.


Αν δεν έχεις βιώσει το να σε παίρνουν τηλέφωνα να πάρεις την καταγγελία πίσω, δεν ξέρεις.


Αν δεν έχεις βιώσει την ίδια σου τη μάνα να σε παρακαλάει να πάρεις την καταγγελία πίσω "για το χατήρι των παιδιών" που έχουν ένα πολύ καλό πατέρα κατά βάθος, διότι ο πατέρας "δεν έχει αγγίξει" τα παιδιά. Δεν ξέρεις.


10) Επειδή η κακοποίηση δεν είναι μόνο σωματική. Και άπαξ και δεν είναι σωματική, δεν αποδεικνύεται δικαστικά. Και άπαξ και δεν αποδεικνύεται δικαστικά, δεν έχεις κανένα εφόδιο για να παλέψεις ενάντια στην υποχρεωτική συνεπιμέλεια


Αντιθέτως, στην Αυστραλία επί δέκα χρόνια πολλές γυναίκες έκρυβαν την κακοποίηση τους, επειδή έχαναν τα παιδιά τους στα δικαστήρια εξ ολοκλήρου, αφού κατηγορούνταν για ψευδείς καταγγελίες με δόλο και με διάθεση αποξένωσης από τον πατέρα (στις οποίες περιπτώσεις ο θύτης έσερνε μέχρι εξαντλήσεως τη γυναίκα στα δικαστήρια ως άλλη μία σαδιστική μέθοδο κακοποίησης).


Τα τελευταία πορίσματα της κακοποίησης λένε ότι για πολλούς λόγους σαν τον παραπάνω, η βία έχει γίνει πιο "εκλεπτυσμένη", για να περνάει κάτω από το όριο ανίχνευσης.


Εδώ στην Ελλάδα περιμένουμε την δικαστική εξέλιξη των υποθέσεων. Αυτή η κατηγορία είναι υπό έλεγχο …


Υπάρχει το πριν, το κατά-τη-διάρκεια και το μετά της κακοποίησης και για κανένα από αυτά τα στάδια δεν έχουμε συντονισμένη στρατηγική, οικονομικό προϋπολογισμό ή προγράμματα επανένταξης, να προτείνουμε.

Comments


bottom of page